Diş Telleri ve Ağız Hijyeni
İyi bir ağız hijyeni sağlamanın herkes için önemli olduğunu zaten biliyorsunuz; ancak ortodontik tedavi görüyorsanız bu daha da kritiktir. Neden? Çünkü tedavi sırasında takmanız gerekebilecek apareyler (diş teli veya şeffaf plak gibi) diş çapraşıklıklarının düzeltilmesinde oldukça etkili olmakla birlikte yiyecek parçacıklarını da kolaylıkla hapsedebilmektedir. Dişlerinizi (ve apareylerinizi) temiz tutmak biraz daha zordur – ama bunu yapabilirsiniz!
Ağız sağlığının en büyük düşmanı plaktır. Diş yüzeylerinin yakınında sıkışıp kalan yiyecekler, potansiyel olarak zararlı bakteriler içeren, mikroorganizmalardan ve organik kalıntılardan (biyofilm) oluşan ince bir tabaka olan plak oluşumuna yol açabilir. Diş telleri veya diğer apareyler plağın temizlenmesini zorlaştırır. Plaktaki bakteriler yiyeceklerdeki şekeri sindirerek dişleri aşındırabilecek ve diş etlerini tahriş edebilecek asitler üretir. Bu, çürüklere, dişlerde beyaz lekelere, diş eti hastalığına ve ağız kokusuna neden olabilir.
Braketlerin etrafına yapışan yemek artıkları temizlenmezse bakteri plağı ve diş taşlarında bulunan bakteriler diş minesini demineralize etmeye başlar. (Dekalsifikasyon) bunun en tipik görüntüsü, braketler çıkarıldığında braketin daha önce bulunduğu yerin etrafında belirgin temizlenemeyen beyaz lekeler oluşmasıdır. (white spot lezyon).
Ortodontik tedavi gören hastalarda diş eti hiperplazisi veya diş eti büyümesi genellikle kötü ağız hijyeninin neden olduğu diş plağına uzun süre maruz kalma nedeniyle oluşur. Çoğu durumda diş eti büyümesi braketin bir kısmını kaplayacak kadar geniş olabilir. Bu durumu ortadan kaldırmak için genişleyen dokuyu ortadan kaldıracak şekilde diş eti kesimi yapılır. (Gingivektomi)
Plağı kontrol altında tutmak, güçlü, sağlıklı dişleri ve diş etlerini korumanın en etkili yollarından biridir. Bunu yapmanın üç genel yolu vardır: diyet, günlük bakım ve düzenli profesyonel bakım(6 ayda bir Dişhekimi kontrolü).
Plak açığa çıkaran tabletler, ne kadar etkili fırçaladığınızı kontrol etmek için haftada bir veya iki kez kullanılabilir. Bunlar çiğnenebilen ve diş plağını görünür hale getiren tabletlerdir. Bu tabletler plağa yapışan ve onu görünür hale getiren genellikle pembe veya mor bir boya içerir. Bu, fırçalama sırasında gözden kaçmış olabilecek plakların tespit edilmesine yardımcı olur. Bunlar birçok eczanede reçetesiz satılmaktadır.
Diyet ve Çürükler
Diyetinizi kontrol etmek, diş çürümesi riskini artırabilecek yiyeceklerden kaçınmayı içerir. Bu, soda, tatlılar ve dondurma gibi aşırı şeker içeren gıdaları azaltmak veya ortadan kaldırmak anlamına gelir. Aynı zamanda şekerleme, sakız ve karamel gibi diş tellerinize kolayca sıkışabilecek yiyeceklerden de kaçınmak anlamına gelir.
Çok sert veya aşırı yapışkan gıdalar da ortodontik aparatlara fiziksel zarar verebilir. Telleri kopmuş veya gevşek braketlere sahip diş telleri veya tutucula(rretınerlar) kesinlikle dişleriniz üzerinde etki etmezler! Sert şekerler veya kuruyemişler, kurutulmuş dana eti ve sert pizza kabuğu gibi yiyeceklerden kaçınmalısınız. Havuç ve elma gibi sağlıklı yiyecekler yemeye devam edin, ancak önce onları lokma büyüklüğünde parçalar halinde kesin! Ve buz, kalem veya tırnaklarınızı çiğnemeyin: bu alışkanlıklar ağzınızdaki tellere zarar verebilir ve hatta dişlerinizin kırılmasına neden olabilir!
Günlük Ağız Bakımı
Sağlıklı bir gülümsemeyi korumak için fırçalamanın ve diş ipi kullanmanın ne kadar önemli olduğunu biliyorsunuz – özellikle de şu anda ortodontik tedavi görüyorsanız. Ancak braketleri, telleri ve dişlerinizi etkili bir şekilde temizlemek daha zordur. Bu yüzden daha farklı ağız bakım araçlarına ihtiyacınız olacak.
- Elektrikli ya da manuel ortodontik diş fırçaları
- Arayüz fırçası
- Dişipi
- Ağız duşu
- Florlu ağız gargaraları
Yumuşak kıllı veya iki seviyeli bir diş fırçası (kenarları daha uzun ve ortası daha kısa olan), diş telleriyle bile plağı gidermede etkili olabilir. Orta ayarda elektrikli bir diş fırçası da kullanılabilir.
Diş fırçanızı üst dişlerinizden başlayarak braketlerin üst kısmına 45 derecelik bir açıyla tutun. Küçük dairesel hareketlerle fırçayı dişlerinizin üst yarısı boyunca hareket ettirin. Bu, fırçanın dişlerinizi, braketlerinizi ve tellerinizi temizlemesini sağlar. Üst dişlerinizin içlerini ve tüm düz yüzeylerini fırçalayın. Aynı fırçayı, açıyı ve hareketi kullanarak alt kemerde tekrarlayın. Florür jeli veya diş macunu ile elektrikli veya manuel diş fırçasını (hangisini tercih ederseniz edin) kullanın. Florür dişlerinizin minesini korumaya yardımcı olur. Beyazlatıcı diş macunu kullanmayın. Beyazlatıcı maddeler yalnızca temas ettiği yerlerde işe yarayacaktır. Braketin altında beyazlama olmaz. Öğle yemeğinden veya atıştırmalıktan sonra dişlerinizi fırçalamak mümkün değilse braketlerin ve telin etrafında birikmiş olabilecek yiyecek parçacıklarını temizlemek için ağzınızı suyla iyice çalkalamayı unutmayın. Ancak günde diğer iki sefer için durulama bir seçenek değil! En azından sabah ve akşam dişlerinizi fırçaladığınızdan ve diş ipi kullandığınızdan emin olun.
Diş Fırçanızı Düzenli Olarak Değiştirin! Kılları aşınmışsa diş fırçası o kadar etkili olmaz. Diş hekimleri diş fırçanızı üç ayda bir değiştirmenizi tavsiye ediyor. Ancak diş telleriniz diş fırçanızın daha hızlı yıpranmasına neden olabilir. Kıllar artık düz olmadığında diş fırçanızı (veya elektrikli diş fırçası başlığını) değiştirin.
Diş fırçanız tüm yiyecek parçacıklarını diş aralarından tamamen temizleyemeceği için arayüz fırçası kullanın! Diş fırçanızın ulaşamayacağı parçacıkları uzaklaştırmak amacıyla küçük boşluklara girmek için idealdir.(Bu fırçaya macun sürülmez)
Ortodontik tedavi süresince günde en az bir kez diş ipi kullanmalısınız!
Diş telleriyle bunu yapmak biraz daha zor olsa da, diş ipini teller ve diş eti çizgisi arasına almanıza yardımcı olabilecek bazı özel ürünler (diş ipi geçiricileri ve belirli diş ipi türleri dahil) mevcuttur. Diş telleriniz takıldığında personelimiz sizinle birlikte uygun fırçalama ve diş ipi kullanma tekniklerini gözden geçirecektir; ancak sorularınız olursa sormaktan çekinmeyin!
Yaklaşık 20 cm diş ipi alın ve işaret parmaklarınızın etrafına sarın. Diş ipini tel ile dişlerin arasından geçirin. Plak ve yiyecek parçacıklarını gidermek için diş ipini sert bir baskı kullanarak dişlerin arasından ve diş etine doğru yavaşça hareket ettirin.
Diş tellerini fırçalama veya diş ipi kullanma konusunda sorun yaşıyorsanız kliniği arayın veya bir sonraki randevunuzda tekrar gösterilmesini isteyin!
Durumunuza bağlı olarak diş çürüğü direncinizi artırmak için klinikte veya evde ek florür tedavisi önerebiliriz. Küçük diş eti iltihabını veya tahrişini hafifletmek için antiseptik bir gargara da önerilebilir.
Takıp Çıkarılabilir Retainerlar(Pekiştirme apareyleri:Tutucular) Nasıl Temizlenir ?
Eğer retainer’ınız varsa dişlerinizi fırçaladığınız gibi her gün fırçalanmalıdır. Ayrıca bir temizleme solüsyonu kullanmanızı da tavsiye edebiliriz; ancak Retainerlar üzerine asla sıcak su koymayın, çünkü yumuşak plastiği bozabilir ve onu kullanılamaz hale getirebilir! Ve ağzınızda olmadığı zamanlarda daima bir kutuda saklayın.
Profesyonel Bakım(Dişhekimi kontrolleri)
Düzenli olarak bir ortodontistle görüşüyor olsanız bile bu, düzenli olarak diş hekiminize gitmenize gerek olmadığı anlamına gelmez; aslında bu her zamanki kadar önemlidir! Biz kapanışınızı ve diş dizilimlerinizi düzeltmeye odaklanırken, diş hekiminiz kapsamlı muayeneler, temizlikler ve koruyucu bakımlarla dişlerinizin sağlıklı kalmasını sağlayacaktır. Ortodontik tedaviniz, herkesin (ortodontist, siz ve diş hekimi) önemli bir role sahip olduğu bir ekip çalışmasıdır. Ve ekibin tek bir hedefi var: size iyi bir gülümseme sunmak.
Önemli Ağız Hijyeni İpuçları
Dişlerinizi sağlıklı ve lekesiz tutmak için fırçalama ve diş ipi kullanmanın yanı sıra hatırlamanız gereken birkaç nokta daha vardır.
- Atıştırmalıklardan Kaçının
Artık dişleriniz temiz olduğuna göre öğünler arasında atıştırmalıklardan kaçınmaya çalışın. Atıştırmalık tüketiyorsanız sağlıklı seçimler yapmaya çalışın. Şekerli yiyecekleri yemekten hemen sonra, dişlerinizi fırçalamadan hemen önce yemek en iyisidir. Öğünler arasında tatlı bir şeyler yemek veya içmek, şekerin dişlerinizde ve diş tellerinizde saatlerce kalması anlamına gelebilir, bu da çürüklere ve lekelere neden olabilir. - Diş Hekimini Ziyaret Edin
Ortodontisti düzenli olarak ziyaret etmek, dişhekiminizi ziyaret etmekle aynı şey değildir. Diş telleriniz takılıyken, dişlerinizin profesyonelce temizlenmesi için altı ayda bir diş hekiminize başvurmalısınız. Ziyaret etmeyi unutmamak için randevularınızı önceden alın. - Dişlerinizi her zaman fırçalayabilmeniz için diş fırçanızı ve diş macununuzu yanınızda bulundurmaya çalışın. Dişlerinizi yeterince fırçalamıyorsanız ortodontik tedaviniz etkilenebilir. Dişlerinizde çok miktarda plak varsa erkenden diş hekiminize görünmeniz gerekebilir. Profesyonel bir temizlik, diş tellerinden sonra gözle görülür kalıcı lekelenme olasılığını azaltabilir.
- Ne kadar etkili fırçaladığınızı kontrol etmek için haftada bir veya iki kez plak açığa çıkaran tabletler kullanılabilir.
- Bol su tüketin! Suyun sağlık yararları vardır, ancak en önemlilerinden biri, birikmiş büyük döküntüleri durulayarak, dişlerin üzerinde birikecek asitleri yıkayarak ağzı temiz tutma yeteneğidir.
- Ağız Hijyeni Seti; Özel bir diş fırçası, interproksimal fırça, diş ipi veya diş ipi çekme aleti, ağız çalkalama suyu ve ortodontik mum içeren özel bir seyahat seti oluşturun. Hijyeni kolaylaştırmaya yardımcı olan hepsini küçük ve ayrı bir kapta saklayın.
- Dişetlerinde kızarıklık, kanama ve şişlikler dişeti iltihabının göstergesidir. Bunu hemen doktorunuza bildirin.Ağız hijyeninin eksikliği diş eti iltihabı(gingivitis)’nın gelişmesinin ana nedenlerinden biridir. Diş eti enfeksiyonunuz olduğunda ortodontistinizin enfeksiyon temizlenene kadar diş tellerinizde ayarlama yapmayı bırakması gerekebilir. Dişlerin iltihaplı diş etlerinde hareket etmesi uzun sürebilecek ciddi sorunlara yol açabilir.